Over Therapie en Persoonlijke Groei

Sinds een half jaar volg ik therapie bij Elim, centrum voor psychotherapie in Kapellen, voor de behandeling van mijn complexe PTSD. Deze week zei iemand uit mijn omgeving tegen mij: “Niemand kan jou mentaal iets aandoen, wat je niet zelf toelaat.” Die uitspraak raakte me diep, omdat ik er geen antwoord op had. Ik had het gevoel dat ze de verantwoordelijkheid voor mijn pijn volledig bij mezelf legde. Hoe leg ik uit dat ik geen slachtoffer speel, maar juist aan mezelf werk en de confrontatie aanga?

Een reflectie over wat therapie voor mij betekent en hoe persoonlijke groei ontstaat door bewust met jezelf aan de slag te gaan.

Wat betekent zelfreflectie in therapie?

Zelfreflectie is het vermogen om naar jezelf te kijken, je gedachten, gevoelens en gedragingen te onderzoeken zonder oordeel. In therapie is dit een essentieel onderdeel. Het gaat niet om schuld of zwakte, maar om inzicht krijgen in wat er speelt en waarom je op een bepaalde manier reageert. Bij complexe PTSD bijvoorbeeld, zijn er vaak diepgewortelde patronen en herinneringen die je onbewust beïnvloeden.

Door zelfreflectie leer je:

• Je emoties beter herkennen en benoemen

• Patronen in je gedrag te zien

• Bewust te worden van automatische reacties

• Nieuwe keuzes te maken die beter bij je passen

  
  

Zelfreflectie is geen passief proces. Het vraagt moed om eerlijk te zijn tegen jezelf en om pijnlijke waarheden onder ogen te zien. Maar juist daardoor ontstaat ruimte voor groei.

Therapie is niet in een slachtofferrol kruipen, maar in confrontatie gaan met jezelf

De uitspraak “Niemand kan jou mentaal iets aandoen, wat je niet zelf toelaat” klinkt misschien logisch, maar het doet geen recht aan wat trauma en psychische kwetsbaarheid betekenen. Trauma overkomt je, het is geen keuze. Maar hoe je ermee omgaat, dat is wel iets waar je invloed op kunt hebben.

Therapie helpt je om die invloed te vergroten. Het is een actieve confrontatie met jezelf, niet een manier om jezelf als slachtoffer te zien. Door te werken aan je trauma’s en de impact ervan, bouw je aan veerkracht en zelfvertrouwen. Je kiest er niet voor om gekwetst te zijn, maar je kiest er wel voor om te helen.

Een voorbeeld uit mijn eigen ervaring: soms voel ik me overweldigd door herinneringen die opkomen. In therapie leer ik die gevoelens te erkennen zonder erin te verdrinken. Ik oefen met het benoemen van mijn emoties en het terugbrengen van controle. Dat is geen teken van zwakte, maar van kracht.

Hoe persoonlijke groei ontstaat door therapie

Persoonlijke groei is geen rechte lijn. Het gaat met vallen en opstaan, met momenten van vooruitgang en soms ook terugval. Therapie biedt een veilige plek om dit proces te doorlopen. Door te durven terugkijken en door regelmatig stil te staan bij jezelf, ontdek je nieuwe kanten en mogelijkheden.

Belangrijke elementen van persoonlijke groei in therapie zijn:

• Bewustwording: Je wordt je bewust van je gedachten en gevoelens.

• Acceptatie: Je leert jezelf te accepteren, ook met je kwetsbaarheden.

• Verandering: Je ontwikkelt nieuwe manieren om met problemen om te gaan.

• Zelfzorg: Je leert beter voor jezelf te zorgen, zowel fysiek als mentaal.

  
  

Deze stappen versterken elkaar. Door bewustwording ontstaat acceptatie, wat ruimte geeft voor verandering en zelfzorg. Zo groeit je innerlijke kracht.

Praktische tips om zelfreflectie te oefenen

Zelfreflectie kun je ook buiten therapie om oefenen. Ik deel graag enkele tips die ik zelf ook toepas:

• Morning pages

Schrijf dagelijks kort op wat je voelt en denkt. Dit helpt om patronen te ontdekken.

• Stel jezelf vragen

Vraag jezelf af: Waarom reageer ik zo? Wat wil ik eigenlijk? Wat heb ik nodig?

• Meditatie en mindfulness

Deze technieken helpen je om in het moment te zijn en gedachten zonder oordeel te observeren.

• Praat erover

Deel je inzichten met iemand die je vertrouwt. Dit maakt het concreter en geeft steun.

• Wees geduldig

Zelfreflectie kost tijd. Verwacht geen snelle oplossingen, maar kleine stapjes vooruit.

De rol van een therapeut in het proces

Een therapeut is geen tovenaar die problemen oplost. Het is iemand die je begeleidt, luistert en helpt om jezelf beter te begrijpen. Bij Elim ervaar ik dat mijn therapeut me uitdaagt om open te zijn, maar ook ruimte geeft om te groeien in mijn eigen tempo.

Een goede therapeut:

• Creëert een veilige omgeving

• Stimuleert zelfonderzoek zonder te oordelen

• Biedt handvatten om met emoties om te gaan

• Ondersteunt bij het maken van nieuwe keuzes

  
  

Deze begeleiding maakt het verschil tussen blijven hangen in oude patronen en daadwerkelijk vooruitgaan.

Waarom het belangrijk is om het verschil te maken tussen slachtoffer en vechter

Het gevoel slachtoffer te zijn kan verlammend werken. Het geeft het trauma macht over je leven. Door jezelf te zien als vechter, iemand die actief werkt aan herstel, neem je die macht terug. Dat betekent niet dat je pijn ontkent, maar dat je kiest voor hoop en verandering.

In mijn therapie leer ik dat het erkennen van mijn kwetsbaarheid juist mijn kracht vergroot. Het is een paradox: door te accepteren wat er is, kan ik groeien en nieuwe wegen inslaan.

Zelfreflectie en therapie zijn geen gemakkelijke weg, maar ze bieden een kans om jezelf beter te leren kennen en sterker te worden. Het is een proces van confrontatie, acceptatie en groei. Door deze reis aan te gaan, kies je niet voor het slachtoffer zijn, maar voor een leven waarin je zelf de regie hebt.

Als je zelf worstelt met moeilijke ervaringen, overweeg dan om hulp te zoeken. Het is een moedige stap die je leven kan veranderen. Blijf nieuwsgierig naar jezelf en geef jezelf de ruimte om te groeien.